Жанкелді Немеребай: Сен туралы әуенге, Тербетіліп тұрмын мен...

Жанкелді Немеребай: Сен туралы әуенге, Тербетіліп тұрмын мен...

Күзгі түн
Күзгі түн батыс жақтан жел келеді,
Адасқан жапырақтар сенделеді.
Қурайлар мұңдылау бір әнге салып,
Шайқалып күміс терек тербеледі.

Әуезден естіледі қыс хабары,
Табиғаттың заңды бұл нұсқаулары.
Алма кезек ауысқан мезгілдермен,
Адамның да өмірі қысқарады.

Баулар да естілмейді құстар әні,
Жылы жаққа себебі ұшқан әрі.
Ауыспалы уақыттың елшілері
Қағидасын қашан да ұстанады.

Күздің түні жел тұрса шуы басым,
Жауынына армансыз жуынасың.
Күз артынан қыс келіп суытса да,
Адамдардың жүрегі суымасын...

ГҮЛ-ҒҮМЫР
Астынан қардың ақ мамық,
Өмірге келген жап-жарық.
Ғұмыры қысқа бәйшешек,
Қалады-ау бір күн тапталып.

Қоштасып қимай қыс кетті,
Алмасып мезгіл құс кепті.
Жастық та өтер жалт етіп,
Найзағай оты іспетті.

Тұрса да өсіп күнгейде,
Солады екен гүл бейне.
Өмірдің солай өткенін
Қаларсың ертең білмей де.

Көктемнің көркі - назды гүл,
Көрмейтін мүлде жазды бір.
Табиғат заңы осындай,
Жасындай жанған аз ғұмыр.

Өмір мен мынау өлкені,
Жыр қылып өту - серт еді.
Жырлайын ерке сезімді,
Гүл ғұмыр өтпей келтелі...

Киелі есім түсіме жиі енесің...
Анажан, өмірімнің желкені едің,
Сен жоқсың. Енді кімге еркеледім?
Бүгінгі қызығымды көрсетпеген,
Ой, өмір-ай, неғылған келтелі едің.

Шынында өмір неткен келтелі едің,
Анамды асықтырдың, ентеледің.
Бір күнде балалықты артқа тастап,
Жас күнімді есейттің ерте менің.

Есейгені не керек ес білемін,
Қайғы-мұң жүрегімді кесті менің.
Жүргенде алдан күтіп бақыт таңын,
Кім білген қаралы бір кеш кірерін.

Атыңнан айналайын киелі есім,
Киелі есім түсіме жиі енесің.
Тірлікте асқақтаған әуенім ең,
Естілмей кеткен бүгін күй-елесім.

Әлде бір жақпай жүр ме жат қылығым,
(Ерсілеу естілді ме шаттық үнім).
Әйтеуір түсімде ылғи мұңаясың,
Өрулі келбетіңде ақ бұрымың.

Әкем барда жазылған өлең...
(Ай туған сәт)
Ай туыпты жұмада әке бүгін,
(Оған сәлем бермесем қателігім).
Ай көрдім, аман көрдім деп айтатын,
Бар емес пе қазақта мәтел-ұғым.
Ақ бұлттары аспанның шудалы екен,
Арасынан шалқақтау туған екен.
Тысқа шығып айға әке бата қылшы,
Алаңдамай сырттағы шуға бөтен.
Ақ қылыштай суырған қыннан лезде,
Өткір екен сәулесі ұрған көзге.
Саулық сұрап Тәңірден бет сыйпайық,
Қара аспанды бұлт баспайтұрған кезде.
"Айдан аман ет Алла, жылдан есен,
Ел ертеңін жарқын ғып нұрбер әсем.
Жауын болып осы айда егін жайға,
Толсын балам осы жыл жырға көшең".

Суицид
Жанымыз кейде жаурап тоңса-дағы,
Өмірде қиындыққа жеңілмейік.
Тағдырың тастай қатты болса-дағы,
Жас достар суицидке берілмейік.
Кездессе кедергілер жасымағын,
Тәңірдің пендесін ол сынағаны.
Үнемі орнай бермес басыңа мұң,
Бағың да күліп алдан шығады әлі...
***
Жасыдым рас, жасыдым рас кей күндер,
Көңіліме адал қаяу түсіріп бей кімдер.
Сондықтан ба екен ақындар нәзік жүректі,
Шуағын күннің сендердей аңсар ей, гүлдер!

Жасыдым неге, жасыдым неге таңдарда.
Жандарға кейіп қуаныш құсы самғар ма?
Отырам кейде ұйқымен түнгі алысып,
Балконнан қарап, сөнбеген үміт шамдарға.

Ал, бірде тасып, келгендей болам «тараптан»,
Шуағын шашып тұрған бір сәтте қарап таң.
Өмірдің мынау сан алуан құбылыстарын,
Жыр ету үшін ақын қылдың ба Жаратқан?!

ПОЭЗИЯ
Жүрекке жыр, кеудеме толтырып ән,
О, поэзия өзің деп толқыды жан.
Ғашық едім мен саған жан-тәніммен,
Азабыңды қаншама тарта білгем.
Қармағымды үмітпен тереңге атып,
Табамын ба деп жүрмін сенен бақыт.
Жазған болса ақын деп маңдайға Аллам,
Кешір менің кезімді әнге айналған.
Әуендерге аударсам назарымды,
Сен арқылы саз қылдым жазарымды.
Көңілге мұң, түскенде жанға қаяу,
Шер тарқаттым жыр жазып таңға таяу.
Бірге болдың үміттер ақталғанда,
Көкке төбем екі елі шақ қалғанда.
О, поэзия гүлденген жасыл бағым,
Сен арқылы жетер ме ғасырға әнім...
Сезім қайнап, қаймықпай жел өтінен,
Дауылды түн, сан қызбен кеңесіп ем.
Бозбала шақ, әліде қол бұлғайды,
Өткен күннің оралмас елесінен.
Аласы көп болса да бересінен,
Қайран күндер кетер ме ер есінен.
Толқын уақыт барады толқындатып,
Жастығымды ұзатып кемесімен.
Артта қалды алшақтап кейінгі өмір,
Сайран өтті, бүгінге дейін небір.
Ауыздықпен алысып, асау жастық,
Бас бермей жүр әлі де ойын көңіл...
***
Сезімнің сепкен нұрын,
Сүйетін көктем гүлін.
Елімнің ерке құсы,
Көрінбей кеткен бүгін.

Көлбайдың кептерлері,
Қонбай жүр көптен бері.
Алысқа қанат қағып,
Оралмай кеткен бе еді.

Жүрегім жылап еді,
Жұбатты жыр әдемі.
Алғашқы махаббаттың,
Сендерсің куәгері.

Жастығым ән-жырлы едің,
Ән-жырмен сан гүлдедім.
Бірге ұшып кептерлермен,
Кеткен-ай бал күндерім...
***
Көп жылдар өтті тынбастан,
Кездер де кетті қырды асқан.
Күндерді сол бір сағындым,
Өзіңмен талай сырласқан.

Көктемнің сәні гүлмісің,
Көңілде қалған бір мүсін.
Сезімді, ғашық кезімді,
Ұмытты ғой деп жүрмісің...

Қарғалдақ...
Жанарым толған сезімнің ұшқынды өлеңі,
Еліттің сәулем көзіме түстің де мені.
Өзіңмен бір сәт сырласып өткенгі күндей,
Көктемгі гүлдей құшаққа қысқым келеді.

Сейілтіп мұңды шертіп ең жүректің қылын,
Көлеңке басқан көңілді нұр еттің күнім.
Жиырма бесімнен селт етпей келген едім ғой,
Жолығып саған неліктен дір еттім бүгін.

Кездескен сайын рухани қаламын байып,
Сырымды бүкпей тек саған саламын жайып.
Әріңді бермей сақтапсың сәніңді көркем,
Жүрсең де бүгін тағдырдан табаның тайып.

Еліктей еркем қырларға жүз барған ойнап,
(Жазбаппын өлең дәл сендей қызға арнап әйбәт)
Қара көз қалқам тауда өскен қарғалдақ сынды,
Ақ қарда солмай, құлпырған ызғарда жайнап.

Жанарым толған сезімнің ұшқынды өлеңі,
Мен қыран болсам сен едің құстың бөлегі.
Өзіңмен бір сәт сырласып өткенгі күндей,
Көктемгі түнде тағы бір құшқым келеді...
***
Сен жайлы соңғы жыр
Сезімнің біле алмай бағасын,
Талайлар жүр оны саудалап.
Дәл саған жоқ менің таласым,
Жүрген көп мені де қаумалап.

Тәкаппар жаралсақ сен де мен,
Жөн дер ем, кеткенді иілмей.
Алайда дос сезім кемде-кем,
Сыр айтып шешілген түйіндей.

Достықтан туған бұл махаббат,
Биікте қалса екен деп едім.
Өлеңім бейне бір аппарат,
Естелік қыларсың керегін.

Ақылды ару қыз сен едің,
Оны да біледі көп пенде.
Мен сені айға да теңедім,
Жүректен жырымды төккенде.

Шын сүйген ғашықтар өмірде,
Қосылмай кеткені бәрі аңыз.
Алшақтау болғаны өңірде,
Дұрыс па деп жүрдім арамыз.

Сенбедім мен бұлай ертеңге,
Себебі ойымда мол күдік.
Сен жайлы соңғы жыр-серт елге,
Соңғы жыр - таусылған соңғы үміт.
***
Ауылда қалған балалық...
Тауларды кезіп шың-құзбен,
Табанды тасқа тілгізген.
Бозбала күнім есімде,
Боз тайға әкем мінгізген.

Таң қурай менен құлпынай,
Құлпырған кезең шіркін-ай.
Өреге тізген анамның,
Ірімшігі мен құртын-ай.

Өріске ерте малды айдап,
Ұйқың да шала қанбай қап.
Таңғы асқа келіп таңертең,
Таласа жеуші ек бал-қаймақ.

Кеудемді кернеп саз арман,
Шырқаған кезде ажарлы ән.
Көз тимесін деп ата-анам,
Салатын аулақ назардан.

Бақ қонған сол бір даламнан,
Әкетті шалғай сан арман.
Балалық күнгі бақытты,
Таппаспын енді ғаламнан.

Туған жер сенен нәр алып,
Самғаған биік сан алып.
Алыстап бүгін аңсатты,
Ауылда қалған балалық...
***
Күнді аңсаған гүл сынды,
Солғын тарттым бір түрлі.
Бір сағыныш мұңайтты
Менің жарқын күлкімді.
Тасты жарған гүл сынды,
Көңіл көкке ұмтылды.
Өзімді,өзім түсінбей,
Ғұмыр кештім тылсымды.
Құшақтағы гүл сынды,
(Шыны көңіл мың сынды.)
Көлеңкелеу өмірде,
Сүйіп сендей сылқымды...
***
Тұнық сезім
Көздеріңнен күн күлген,
Бір қарап-ақ сыр білгем.
Сен туралы әуенге,
Тербетіліп тұрмын мен.

Ақ махаббат - ақ мамық,
Қалар мәңгі сақталып.
Адал жүрдім алдыңда,
Мен қайтейін ақталып.

Сертің қайда байласқан,
(Оған куә айлы аспан)
Сен ақтарған сырларың,
Жүрегіме жайғасқан.

Көңілімді күпті ғып,
Кірпігіме шықты іліп.
Жаныма мұң салсаң да,
Мендік сезім тұп-тұнық.
***
Бойжеткен
Мен сені көргенімде үйленген ем,
Сондықтан жақындауға именген ем.
Қол ұстасу керегін білгенменен,
Шалыс басу әдеттен жиренген ем.

Сенімен танысқанда бойдақ емен,
(Жүрмеймін баяғыдай тойлап ерен)
Құлпыңды ашам кел маған демесем де,
Сыр тыңдасам деген бір ойға келем.

Тағы бір жолыққанда жарым болған,
Мен үшін аянбайды ол барын қолдан.
Кешір мені кешіңе соғалмаймын,
Көшім кері бұрылмас жарым жолдан.

Түсін мені бойжеткен үйленген ем,
От сезімге болса да күйген денең.
Шалқып басып өмірде жүргенменен,
Қолтықтасып кеталман сүйгенменен...
***
Мен сені шынымен-ақ сүйіп едім,
Білмеймін бұдан әрі жалғаса мА?
Білерім достық үшін биік едің,
Алайда махаббатқа алмаса ма?

Болса да бұл ғашықтық тілге дерек,
Не пайда махаббатта мән болмаса?
Бір жүректің сүйгені кімге керек,
Сезіміңе дәнекер жан болмаса.

Сыр ашпадың демеймін неге мүлде,
Мен қайта көп сырыңды жинағамын.
(Мені мәңгі сүйіп өт) дегенің бе?
«Сүй жан сәулем» кітабын сыйлағаның.

Содан бері кіршіксіз сүйіп келем,
Нанбасаң жырларымнан төзімді көр.
Мен қазір сенен бетер биіктегем,
Күн секілді аспаннан көзім күлер...
***
Ауғаннан хат
(жауынгер монологі)
Туған елге жүрмін-ау елеңдеп мен,
(Тағдырымды қайтейін терең кеткен.)
Қалдым тағы көз жазып бір досымнан,
Не береді білмеймін келер көктем?

Бітер емес бұл соғыс жұмбақталған,
Ағып жатыр жұлдыздар мұңлы аспаннан.
Жетер ме екен өзіңе жазған хатым,
Ақ параққа жүректен сырды ақтарған.

Түсін мені аяулым, асыл құрбым,
Кейіпкері жарқ еткен жасын жырдың.
Алаңдаумен майданның даласында,
Қауып-қатер сәт сайын басып жүрмін.

Қара тауда қардай оқ бораған күн,
Жат өлкеде жанымнан жараландым.
Күтсең мені сүйікті асыл еркем,
Аман болсам көктемде оралармын...
***
Жаңбырлы түн...
Жырақ қалған жарқын менің,
Шуақ тамған алтын белім қайда.
Жауын кешіп өзіңменен,
Сыр ақтарған бал түндерім қайда.
Қайда өмірімнің сол шақтары,
Қайда дүр жаңбырдың моншақты әні.
Сезім-сөнбес жалын.
Қайда жастығымның сол кездері,
Айдай ақ арудың шөл көздері
бүгі бәрі сағым?!
Айлар асып жылдар өтті,
Жастығымыз жылдам өтті лезде.
Ол кездегі бала арманым,
Бұл күндері шыңға жетті өзге.
Самға ақ қанатты қиял құсым,
Жалғар гүл дәуренді күй,әнбісің?
Неткен жүйрік көңіл.
Гүлім,бәрі-бәрі есте бүгін,
Жырым-саған деген естелігім.
Өшпес өлең-өмір!
P.S.
Жаңбырлы түндерде түсесің сен есіме,
Жарқ еткен жасынды ұқсатам елесіңе...
Ақ мөлдір моншақ тағып,
Кеттің-ау алшақтанып,
Оралмай көктем-өмір белесіне.
***
Талайдың жүрегін баураған,
Көзіңде от сезім лаулаған.
Жан ба едің көңілді аулаған,
Жанымды жылыттың жаураған.
Өртсің бе мәңгілік өшпейтін,
Гүлсің бе әр жерде өспейтін.
Әйеуір жаныма жақын боп,
Таныттың адал бір дос кейпін.
Білемін биіксің, асқақсың,
Тәкаппар мінезің - асқақ шың.
Мен де сол әркімге шертілмес,
Күйі едім күрделі аспаптың.
P.S.
Демеймін қапыда қалармын,
Өмірден бір бақыт табармын.
Өзіңсіз өкініш күндерді,
Қашанғы санармын...
***
ӘСЕМ ҚОҢЫР
Еңсемді көтерейін десем де бір,
Көп уықыт болып жүрдім бәсең көңіл.
Жігерлі серпін берген сондағы күй,
Дина шешей шығарған «Әсем қоңыр».
Әдемі әуезімен еліктірді,
Елесі көз алдыма келіп тұрды.
Әуеннен жаратылып әсем-ару
Сөйтті де ғашық етті бөрікті ұлды.
Тыңдасам шабыт берген болдың маған,
Жыр-құс боп тұғырыма қондың ба аман.
Көзіме еміс-еміс көрінетін,
Муза ма едің алыстан қол бұлғаған.
***
Сен тұратын көшеге тұңғыш аттап,
Есіңде ме, барғаным гүл құшақтап.
МЕН келемін сол түнгі сырды сақтап,
СЕН жүрмісің мен берген жырды сақтап?
Қызғаныштан кетсін деп қызып қаным,
(Тентектердің қоюшы ең тізіп бәрін.)
Сенер болсаң мен бүгін сен түгілі,
Сол көшенің сағындым бұзықтарын.
Сырты шаттық болғанмен іші мұңды,
Жүрегім -саған алғаш ұсынылды.
Гитармен де ең алғаш ән шырқап ем,
Суреттеп гитарадай мүсініңді.
Қоштастық қимай сол бір шақтарменен,
"Пәк сезім"жоқ бүгін бақ тапқанменен.
Ұят болды-ау саған деп жазған жырлар,
Болған еді ол кезде жаттанды өлең... 

Автор
Последние статьи автора
Кадрлық резерв. Ол қай жағдайда компанияны құтқарады, ал қашан қызметкерлерге теріс ықпал етеді?
Кадрлық резерв. Ол қай жағдайда компанияны құтқарады, ал қашан қызметкерлерге теріс ықпал етеді?
Қайтыс болған адамның заттарын сақтауға бола ма?
Қайтыс болған адамның заттарын сақтауға бола ма?
Цифра
50
50 км/ч – именно с такой средней скоростью промчался вчера по афинской трассе Вячеслав Екимов

50 км/ч – именно с такой средней скоростью промчался вчера по афинской трассе Вячеслав Екимов, чтобы завоевать серебро в велогонке с раздельным стартом.
1900
Году

Бокс был узаконен как вид спорта
2,5
ГРАММА

Масса мячика для игры в настольный теннис
5
Олимпийских колец

символизируют единство пяти континентов, хотя ни одно из них не является символом какого-то конкретного континента. Цвета колец — синий, красный, желтый, зеленый, черный, — были выбраны, как наиболее часто встречающиеся на флагах государств мира.
130
км/час

С такой скоростью летит мяч, после удара профессионального волейболиста