Екінші деңгейлі банктің дәрежесі төмен бе?
«Екінші деңгейлі банк» деп жатады. Сонда бірінші деңгейлі де банк болғаны ма? Олардың айырмашылығы не?
Сәбира, Тараз
Көптеген елдерде қос дәрежелі банк жүйесі жұмыс істейді. Бірінші деңгейде – Орталық банк тұрады. Орталық банк Қазақстанда – Ұлттық банк, АҚШ-та – Федералды резерв жүйесі, Ұлыбританияда – Англия банкі, Ресейде – Орталық банк деп аталады. Орталық банктің қызметі – валюта айырбасы бағамын реттеу, есеп ставкалары арқылы ақша нарығына, инфляцияға ықпал ету кіреді. Орталық банктер жеке тұлғаларға несие берумен айналыспайды және пайда табуды мақсат етпейді. Есесіне, ұлттық валюта бағамын экономикаға тиімді деңгейде ұстау үшін миллиардтаған доллар сатып, валюталық интервенциялар жасауы мүмкін. Ал екінші деңгейлі банктер дегеніміз – кәдімгі коммерциялық банктер. Елімізде қазір екінші деңгейлі банктер саны – 37. Оның арасында акцияларының 100 пайызы үкіметке тиесілі – «Қазақстан тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» де бар. Екінші деңгейлі банктер халықтан депозит жинап, кредит беріп, ақша аудару, кепіл болу сияқты түрлі қызметтер арқасында пайда табады.
