«Алаш айнасы» газеті ел ішінде жиі айтылып, жиі жазылса да, көп адам мән-мағынасын біле бермейтін кейбір сөздерге талдау жасайтын болады. «Анығы – осы» айдары арқылы газетіміздің әр санында мән-мағынасы беймәлім сөздердің түбірі неден шыққаны, халық арасында тез тарап кетуіне не себеп деген сұрақтарға жауап іздемек. Мәселен, қазіргі уақытта қазақ тілінде кірме (парсы және араб тілінен енген) сөздерді айтпағанда, арамызда қазақтың кейбір сөздерінің мағынасын түсіне бермейтін қандастарымыз баршылық. Күнделікті өмірде көп кездесетін бірқатар тыйымдар мен ырымдарды ұсынбақпыз.

Адамның іс-әрекетіне қатысты тыйымдар

• Адамға қарап керілмейді, әдепсіздік болып саналады.

• Тырнақ тістесе, ырыс-несібе кетеді.

• Жатқан кісінің үстінен атта­майды.

• Жақты таянбайды. Қайғы-қасі­рет­тен әбден қажыған адам ғана жағын демеу етіп таянады.

• Бетті басуға болмайды. Қайғы­дан қажыған адам ғана бетін басады.

• Тізені, табанды тартуға болмай­ды.  Ауырған кісі тартады.

• Жуған қолды сілкісе, ырыс-несі­бе кетеді.

Киімге қатысты тыйымдар

• Киімді оң қолдан бастап киіп, сол қолдан бастап шешеді.

• Тозбаған киімді тастауға бол­май­ды.

• Киімді сілкіп киген жөн, өйткені киімге жабысқан улы жәндіктер болса, ұшып түседі.

• Қыздарға ер баланың киімін киюге болмайды. Жаман ырым.

• Киімнің жағасын басуға бол­май­ды.

• Баскиімді теріс киюге, лақты­ру­ға болмайды. Баскиімді әрқашанда таза, ұқыпты ұстап, босағаға емес, төрге ілу керек.

• Қыз бала басына ақ, қара ора­мал тартпайды. Ақ – жаулықтың, қара қайғының белгісі болып сана­лады.

• Садақаға киім берсе, оның түймесін қиып алады.

Қоршаған ортаға байланысты тыйымдар

• Көкті жұлсаң, көктей соласың.

• Суға түкірмейді.

• Құстардың ұясын бұзуға бол­майды. Қарғаса, үй-ішіңе кесапаты тиеді.

• Құмырсқаның илеуін бұзба.

Төрт түлікке қатысты тыйым­дар

• Мал қораның сыртында бол­маса ішінде ысқырмайды.

• Жас мал төлдегенде үйге қарыз сұрап келгендерге ештеңе бермейді.

• Малдың алдынан бос ыдыспен шықса, сүт азаяды.

• Малға дауыс көтеріп ұрысуға, ал жылқыны ауыздықпен ұруға бол­майды.

Түнде мал санамайды және еш­кім­ге бермейді

Құрметті оқырман!

Газетіміздің алдағы сандарында да қазақтың әдет-ғұрып ишараларын бөлім-бөлімімен назарларыңызға ұсынатын боламыз.

Жарияланған сөздерге қатысты айтар ой, қосар пікірлеріңіз бен ұсыныстарыңыз болса, хабарласа жүріңіздер!

Байланыс телефоны: 8 /727/ 3 888 062