Альмира Ізбасарқызы, Ұлттық ақпараттан­дыру орталығының президенті, педагоги­ка ғылымының докторы, академик:

– Тәуелсіздік алған алғашқы жылдары көптеген компаниялар нарық­тың иірімдерін білмеді де, жүйесіз жұмыс істеді. Тек соңғы жылдары ғана оң өзгеріс­тер байқалуда. Алайда мен өз басым бір жақты айтпас едім. Оң істер де бар, кемшілік те жоқ емес. Негізі алғашқы рет бизнестің әлеу­меттік жа­уап­кершілігі турасында Елбасы Н.Назарбаев 2005 жылғы халыққа Жол­дауында және ІІ Республикалық кәсіпкерлер конференция­сында ай­рықша тоқталып өткен болатын. Әлеуметтік жа­уап­кершіліктің ма­ңыздылығы іскери стандарттар және жалпы басқару; білім және адам потенциалын дамыту; адам құқығы, еңбек стандарттары және еңбек дауларының алдын алу; экономикалық даму; денсаулықты жақ­сар­тып, қоршаған ортаға оң ықпал ету. Аяғынан тік тұрып кеткен ірі компания­лар­да бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жолға қойылып келеді. Ал кішігірім, яғни жыртығын жамай алмай отыр­ған кәсіпкерлер бизнестің әлеу­меттік жауапкершілігі дегеннің өзіне жа­уап­сыз қарайды. Олар өзге тұрмақ, өздері дұрыс қамтамасыз етіп отыр­ған жоқ. Түрлі айла-амалдар­ды тауып, қулық-сұмдыққа баратындар со­лар. Десек те, біздің елде корпоративтік мәдениет біртіндеп дамып келеді.

Ерлан Алшынбаев, «Астана Сервис Строй Монтаж-01» құрылыс компаниясының директоры:

– Халықаралық деңгейде қалыптасқан түсінік бойынша, әлеуметтік жауапкершілік саясаты дегеніміз – қауіпсіз еңбек ахуалын қалыптастырып, әлеуметтік жоғары жалақы тағайындау, экологиялық сауаттылықпен қор­ша­ған ортаны қорғау, жергілікті жерлерде маман кадрларды даярлауға көңіл бөліп, «әлеуметтік қамсыздандыру жасау, тұрғындардың бүгінгі және болашақтағы сапалы тұрмыс жағдайына қол жеткізу. Ал енді «осы айтылған іс-шаралардың барлығы бізде жасалынып жатыр ма?» деген сауал қояйықшы... Күмілжіп қаламыз. Демек, бізге әлі көп нәрсені жүзеге асыру керек. Қазір жақсы болды, 2008 жылдан бері Бизнестің әлеуметтік жауап­кершілігі жөніндегі «Парыз» конкурсы ұйымдастырылып жүр. Бәйге компа­нияларды бір жағы – ынталандырса, екінші жағы – бәсекелестікті арттырып отыр. Өкінішке қарай, әлеуметтік жауапкершілік тұрмақ, жұмыскерлердің тиесілі жалақысын бермей, артын дауға ұластырып, адам құқығын бұзып жат­қан кәсіпкерлер жоқ емес. Осындай компанияларды қатаң жазаға тар­тып, олардың әлеуметтік жауапкершіліктерін арттыру кей кездері кемшін тар­тып жатады. Қазақстандағы әлеуметтік жауапкершілік сапасын жақсарта­мыз десек, алдымен соларды жолға қою керек.

Құнанбай Тобатаев, экономист-сарапшы:

– Әлеуметтік жауапкершілікті арттыру үшін әр компанияның өздеріне тән белгілі бір өлшемдерін қарастырған жөн сияқты. Әлеуметтік жауапкершілік саясатын кәсіпорындардың бәріне бір­дей қолданған дұрыс емес дер едім. Айталық, ірі бизнестің әлеу­меттік бағыттағы шығындарының басым бөлігі жұмыскерле­рінің бі­ліктілігін жетілдіріп, ерікті медициналық сақтандырумен қамта­ма­сыз ету болса, шағын кәсіпорын үшін жұмысшыларына жалақы­ны уақтылы төлеп, жұмыспен қамтамасыз етіп отыруының өзі – әлеуметтік жауапкершілікті білдіреді. Осы тұста айта кетейін, көпшілік ше­телдік компаниялардың әлеуметтік пакеті жоғары. Өкінішке қарай, біздің елде бизнес пен қоғам арасындағы өзара қатынастың тиімді тетігін қалыптастыратын стратегия жақсартуды қажет етеді. Тіпті мына нарықтық қатынас жағдайында мұндай сая­сатты ха­лық­аралық стандарттарға сай жүргізу керек дер едім. Ондай бол­са, жаңа талаптар туындап жатқанда бұрын қабылдан­ған әлеумет­тік бағдарламаларға өзгерістер енгізсе тіптен жақсы.