Осыдан 300-400 жыл бұрын Америкада ранчоларда бір Ақ адамның 3-5 мыңға дейін негір құлдары болған. Құлдардан автоматты түрде құлдар туылады. Олар ешқайда қашып кете алмайды. Тек қара жұмыс істеп аштан өлмейтіндей тиын тебен алады. 5000 құл әрине бір Ақ адамды езіп кете алады. Бірақ құлдарды және қожайынды қаруланған қара негрлер қорғайтын. Олар да құл бірақ олардың статусы жоғары және сәл пәл айлықтары көп. Қолдарында қарулары болады. Солай ақ адамдар система құрып қойған. Бар қызықты ақ адамдар көреді. Астындағы қарулы құлдар басқа қарусыз жұмысшы құлдарды тырп еткізбей ұстайды. Енді 21-інші ғасырда кейбір елдер болады. Ол елде де органда және армияда қызмет ететін адамдарға ерекше жағдай жасалады. Мысалы олардың балалары бала бақшаға кезексіз қабылданады. Олардың пәтері жоқ болса жанұясындағы әрбір адам үшін 40-50 мың теңгеден ақша беріледі. 3 баласы барлар айлығынан бөлек 200 000 нан көп ақша алады. Олар үшін төмен пайызбен алғашқы жарнасы аз ақша төлейтіндей ипотека қарастырылған. Әр мейрамда оларға премия да беріледі. Ошым олардың жағдайларын жасап қояды. Қазір Америка ол этаптан өтіп кетті. Соңғы шектеулерді Кеннеди алып тастады. Бірақ өркениет дәуірінен 100 жыл артта келе жатқан кейбір елдерде тиын тебенге жұмыс істейтін білімді және білімсіз құлдар, құлдар өз наразылықтарын білдіріп көшеге шықса оларды аяусыз қамайтын жағдайы жасалған құлдар және бір елдің бар байлығының қызығын рахаттанып көретін ақ адамдар басқаратын елдер әлі де бар.
Сабит Рысбаев
Фейсбуктегі парақшасынан